دمانس مغزی یک حالت کلی است و به شرایطی اطلاق می شود که در آن فرد برخی توانمندی های ذهنی از جمله حافظه، گفتار، قدرت ارتباط، توجه و تمرکز و همچنین قضاوت و توان تفکر منطقی را تا حدی از دست می دهد به نحوی که فرد عملکرد روزمره و کارایی زندگی عادی را از دست می دهد. طبق این تعریف دمانس یک بیماری مشخص نخواهد بود.

عوامل مختلفی می تواند منجر به بروز دمانس شود. گاهی گرفتگی عروق و اختلال در خون رسانی به مغز زمینه ساز بروز علایم است. این حالت می تواند در پی بروز سکته های مغزی رخ دهد. گاه مشکلات تیرویید و کمبود برخی ویتامینها می تواند منجر به بروز دمانس شود. نکته جالب آنکه در برخی مواقع رفع علت زمینه ای که منجر به بروز دمانس شده می تواند علایم بیماری را از بین ببرد و فرد را به حالت طبیعی پیش از بروز بیماری بازگرداند.

آلزایمر یکی از شایعترین اشکال بروز دمانس است. گاهی اوقات آلزایمر معادل دمانس در نظر گرفته می شود. در حالی که آلزایمر برگشت پذیر نیست اما دمانس می تواند در شرایطی برگشت پذیر باشد. در بسیاری از مواقع به پرستاران و مسئولین سالمندان پیشنهاد می شود که بروز علایم فراموشی را جدی بگیرند و در صورت مشاهده علایم حتما به ملاقات پزشک بروند. ممکن است پزشک بتواند در همان مراحل ابتدایی بیماری را درمان کند. به علاوه باید در نظر داشت با توجه به این که دمانس در برخی موارد می تواند پیشرونده باشد و علایم به مرور بیشتر شود، بهتر است در همان مراحل ابتدایی درمان را شروع کنیم تا از پیشرفت بیماری جلوگیری به عمل آید.

زمینه های ژنتیکی و افزایش سن می توانند در بروز دمانس موثر باشند. با اینحال پژوهشگران در پی یافتن راههایی برای پیشگیری از بروز این قبیل مشکلات هستند. از آنجا که بروز دمانس در ارتباط با مشکلات عروقی است، به نظر می رسد پیشگیری از بیماری های عروقی می تواند نقش موثری در پیشگیری از دمانس داشته باشد. شبکه عروقی مغز اکسیژن و مواد غذایی را در اختیار سلولهای مغزی قرار می دهد. چنانچه این شبکه آسیب ببیند سلولهای مغز آسیب خواهد دید و در نتیجه بخشهایی از مغز از بین خواهد رفت و احتمال بروز دمانس بالا خواهد رفت. لذا با مراقبت هایی نظیر انجام فعالیتهای ورزشی، عدم استعمال دخانیات و مراقبت از قلب می توانیم از بروز دمانس پیشگیری کنیم. به علاوه باید در نظر داشت رژیم غذایی سرشار از میوه، سبزیجات و ماهی در مقابل رژیم غذایی غنی از گوشت قرمز می تواند در بروز این اختلالات نقش پیشگیرانه داشته باشد. مراقبت از سلامتی و هوشیار بودن نسبت به بیماری های زمینه ای از جمله فشار خون و دیابت نیز نقش موثری در پیشگیری از دمانس خواهد داشت.

فعال نگهداشتن مغز و همچنین حفظ و ارتقا روابط اجتماعی می تواند نقش موثری در پیشگیری از دمانس و آلزایمر داشته باشد. مکانیسم این فرآیند چندان مشخص نیست اما مطالعات زیادی از این یافته حمایت می کنند. انجام فعالیتهای فکری و نیز تلاش برای فعال نگهداشتن مهارتهای ذهنی می تواند موثر باشد.

 پ.ن. عکس برگرفته از https://www.psychologytoday.com/us/blog/the-fifth-vital-sign/201712/5-facts-you-need-know-about-dementia